ЭНЭ ОДОР...

Блогт зочилж байгаад баярлалаа. Одоогоор би эзгүй байна. Гэхдээ миний санаа бодол узэл санаа, сэтгэгдэл, шулгууд, тэмдэглэлүүд маани тантай хамт байна.

Тэгэхээр та тавтай морил. /инээмсэглэв/ хэхэ...

Таний нудний омно байгаа "ЭНЭ ОДОР"-ууд бол миний ямар нэгэн зуйлсээс сэдэл авч оорийн бодлоо илэрхийлсэн тэмдэглэлүүд болно. Мон та дараа дараагийн хуудсуудаас миний хайку шулгуудээс гадна оор уран бутээлчдийн шулгууд, хайку шулгийн тухай гарсан нийтлэл, уншсан номний тухай гээд багагуй бичвэрүүд танийг зугаацуулах болно.

Та нэгийг боддог хун аваас уншихад илуудэхгүй гэж зовлож байна.

Хэтэрхий хувийн чанартай зуйлс байвал оршоож ойлгоно уу. Энэ бол зовхон миний хувийн бодол, узэл санаанд тулгуурласан бодол эргэцүүллүүд учир оорийн мэдэрсэн зуйлсийн тухай бага зэрэг оруулахаар шийдсэн болно.

Мон энэхүү талбар миний оорийн дотоод сэтгэлээ илэрхийлэх, хуссэн хэн нэгэнд бага ч гэсэн танигдах гарц болж байгаад баяртай байгаагаа илрхийлэе.

Би угтаа яагаад гэсэн асуултанд тайлбар хийх дургуйн дээр хэрвээ хусвэл энэхүү блогт зочилход хэзээд танд нээлттэй байх болно.

Мон та сэтгэгдлээ улдээхээ мартаж болохгуй шуу.

Хундэтгэсэн С.Оюунтугс

ЭНЭ ОДОР...

МИШИМА ЮКИО /1925-1970/

"Гагцхуу улдэж буй юм гэвэл эгшин зуурийн, хаа сайгуй орчигч, хажууд ямагт оршигч УХЭЛ. Миний бодлоор энэ бол жинхэнэ дур булаам, жинхэнэ сэтгэл эзэмдэм, жинхэнэ эротик цорийн ганц концепц юм" Мишима Юкио (1963)

Энэ тууний гол узэл онол байсан гэнэ. Унэхээр сонирхолтой байгаа биз.

Энэ романийг ахин уншиж эхэллээ. Ном гэдэг аугаа юм аа.

Энэ зохиолч намайг торохоос 9 жилийн омно торж байж. Гэтэл одоо бараг 40-оод жилийн дараа миний гар дээр байж байна.

Хуний сэтгэхүйн цар хурээ нийгэмтэй ямар ч холбоогуй байна шуу.

Хун гэдэг амитаний мон чанар, хорвоогийн хумуусийн амидрал оорчлогдох ни угуй. Яахав хогжлийн хувид дэвшил байна. Тэр бол зугээр л хэрэглээ. Чибуха...

Тэгэхээр энэ бухэн монхийн сэдэв байхаас яахав дээ.

Ингээд л бичих дур хусэл мини оргилон буцлаад байгаа юм даа.

Хуний мон чанар, хорвоогийн амидрал гээд нудний омно ил болох тусам л...

Над оор дотроо нуугдан хорвоог ажихаас оор арга олдохгуй юм биш байгаа.

Уул ни ч овоо хогжилтэй, оодрог хун шуу дээ. Тэгэх тусмаа л холдох шалтгаан их болох юм болов уу???

/uul ni nomnoo zurag oruulah gesen bolovch minii programm aldaa zaagaad bolj ogsongui. Daraa zaaval oruulah yumsan/

ЭНЭ ОДОР...

ХАЙКУЧДАД

/гар зургийг С.Оюунтугс/


Саяханий нэг одор Ломбийн Нямаа гэдэг хун над дээр хурч ирлээ.
Би тэр хунийг сонсож байснаас уулзаж танилцаж байсангуй.

Миний номийг асууж явна. Хайкун тухай ном гаргах гэж байгаа гэнэ. Монголд бичигдсэн хайкунуудаас бурдсэн. Бас Японий монголд орчуулагдсан хайкунуудаас ч оруулах юм байх. Ер ни л хайку гэж юу болох тухай холбогдолтой л ном байх бололтой.

Багштай уулзсан гэсэн. Багш намайг жаал магтжээ янз ни. Юу юу гэл ээ...Хэ хэ.
Энэ ни над улдэг. Бичвэл дэндүү даруу биш хэрэг болох биз.

За тэр ч яахав. Нэг ном мэндлэх юм байна даа.

Сайхан л ном болох байх.

Гэснээс тэр хун монголийн утга зохиолд хийсэн л юмтай ахмад хун. Гэтэл араасаа эрэл сурал болгоод ёсгуй л юм болж байна даа.

Сая Дарханд байдаг нэг хунтэй утсаар ярилаа. Миний блог-т байнга зочилж уншиж байгаа гэнэ. Найз ноход н ч гэсэн. Баярлалаа. Харин сэтгэгдэл улдээхээ мартваа... Хэ хэ

Хайку бичдэг тэр номонд хайку нэмэрхэл хусэлтэй бол 99944695 гэсэн утас руу холбоо тогтоогоорой.

Би хувидаа хайкутай гэсэн ганц хоёр хунд дуулгасан.
Нэг мосон олигтой ном болгох хэрэгтэй л дээ.

/Намайг Блог-той болгосон тэр залууд баярлаж байна шуу/

ЭНЭ ОДОР...

Тулхуур ч юм уу бээлий эсвэл монго хармаанаасаа алдвал хун харамсаад бардаггуй.
Нэгэнт олдохоо онгорсон ч хаа нэгэн газар байгаа юм шиг л санагдаж эрж хайдаг.
Мэдсээр байж нуд ямар нэгэн зуйлийг хайн гулсдаг.

Гэтэл хунд эд материалаас илуу гээж ул болох унэт зуйлс асар их байдаг аж.

Харин оороо ч мэдэлгүй ямар олон зуйлийг оороосоо гээж явдаг бол гэж бодохоос айдас торно.

Энэ тухай бодоогуй бол юу гээж байгаагаа ч мэдэхгүй онгорно гэж бодохоос харамсалтай.

Гэтэл гээснээ мэдээд эргээд хайсан ч ул олдох унэт зуйлс гэж байдаг байна.

Одор болгон, цаг болгонд гээсээр байгаагаа мэдэхгүй яваад л байна.

Ийн гээн гээсээр ...

ЭНЭ ОДОР...

/MUHAR SUSEG BOL MASH GENEN SETGELGEE/

Амралтийн одруудэд суваг солиод байж байтал Монгол дээр Гурбазарийн Та хариулахгуй ч байж болно нэвтрyyлгээр Баабар орж байна.

Хэ хэ. Гэчихээд янзийн нохор байна шуу. Нийтлэлyyдийг н уншиж байснаас ярилцаж суухийг ни нэг л хараагуй бололтой юм.

Нэг муухан ном уншсанаас илуу таашаал авдаг байгаа. Харин ч нэг. Ёстой янзийн нохор байналээ. Гурээ бур ангайчаад "Утга учиртай амидармаар санагдчлаа ч гэнэ уу бур бариц алдцан сууж байсан шуу".

Нээрээ шуу. Унэхээр овоо уншчихсан амитан байналээ.

За энэ ч яахав. Гол ни Буддийн шашин тэгээд гэгээрлийн тухай нэлээдгyй ярина лээ. Энэ талаар нэлээн Гэгээрч яваа хун бололтой дог.

Юу гээч. Монголчуудийн дунд явуулсан судалгаагаар бидний 53 хуви ни /лавтай энэ хавицаа сонсогдсон. Хорин хэд л гэж лав хэлсэн/ МУХАР СУСЭГТЭЙ гэж гарсан байх юм. Бурхан мини.

Энэ чини бидний олонх энэ тал дээр маш их тооролдож явна гэсэн уг шуу дээ. Санаа зовохгуй байх аргагуй. Тэгээд улдсэн 20 хувид н мани мэтийн шашингуйн узэлтэн гэж хэлж болохуйц хумуус орсон байх юм.

Гэтэл бид чин эртний БУДДИЙН ШАШИНТАЙ улс байх аа.

Яахаараа ундэсний шашинаа буруугаар ухаж МУХАР СУСЭГТ автдаг байна.

Далай лам 3 удаа ирсэн тухай тэд яриж байсан. 2 дахи удаадаа оноох алдартай АЙРГАА ИХ УУЖ АРХИА БАГА УУ гэж хэлж. /мон ч аргаа барсан уг дээ/

Харин сая ирэхдээ МУХРААР БУУ ШУТ гэсэн утгатай угийг Монголчуудад хандаж айлдаж...

Их ухааний хун гэж нийгмийн уур амисгал хумуусийн сэтгэлгээний тувшинг мундаг мэдэрдэг байх ни ээ...

Лут юм аа...

БУДДИЙН ШАШИН "Бурхан гэж байхгуй. Та оороо бурхан. Та гэгээрэлд хурвэл бурхан болно" гэж сургадаг.

Бурхан багшийн гэгээрэлд хурээд хэлсэн БУРХАНИЙ ШАШНИЙ гол сургаал энэ гэж би ойлгож байсан маани БААБАР УБА-гийн ярисантай нийцэж байналээ.

МУНХАГ, МУНХАРАЛИЙН ИХ ГАЙ гэж аймшигтай...

БУДДИЙН ШАШИНД Ч бас МУНХАГИЙН ГАЙ Ч гэдэг билуу, МУНХАРАЛИЙН ГАЙ ч гэдэг билуу сургасан л байдаг санагдаж байна.

МУХАР СУСЭГИЙГ би ТЭНЭГЛЭЛ гэж ойлгож байна.

Амидрал дээр ихэнх тохиолдолд оорийн гэсэн бодолгуй, итгэл унэмшилгyй нэг тийм хумуус л МУХРААР юманд итгэж, эсвэл огт логикгуй юманд итгэж байгаа анзаарагддаг.

Тэгэхээр нийт хумуусийн 53 хуви н ийм байна гэж уу...

Баабар бур ёжилсон байртай инээгээд "мухар шушэг бол эртний зуйл. Болхи нийгмийн уед л хумуусийн дунд МУХАР СУСЭГ байсан" гэсэн утгатай зуйлийг ч цухуйлгаж байсан шуу.

Одоо гэтэл хуний нийгэм хэрхэн оорчлогдсон билээ дээ. Техник технологоо болиё гэхэд хуний сэтгэлгээний эрч чолоо, итгэл унэмшил ямар тувшинд болсон билээ.

Эцсийн эцсийн энэ эмх замбараагуй байдал, зэрлэг танхай байдал, ёс суртахуунгуй байдал, итгэл унэмшилгyй байдал цом хуний толгой доторхтой л холбоотой шуу дээ.

Арга ч угуй юм уу...

Тэгэхээр энэ БУДИЙН ШАШНИЙГ итгэл унэмшилийн хэнжээнд, зов энгийнээр ухуулан таниулах ажлийг эрчимтэй хиймээр юм аа...

БУР УЛСИЙН БОДЛОГО БОЛГОЖ...НАМБАР ЭНХБАЯР УУЛ Н ЭНЭ ТАЛ ДЭЭР ОВОО ШИГ БАЙДАГ.
НЭГ ОРГОХ БИЧИГ ХИЙГЭЭД ОРДОГ ЮМ БИЛ УУ...

Даан ч амбаардаад гаргах байх даа. Эсвэл аятайхан хувцаслаж байгаад нудэнд ортож байгаад лекц уншилтай ни билээ...

ХЭ хэ. За энэ ч хэтэрнэээ. Гэхдээ л санаа зовж байна шуу...

/muhar suseg yund hurgej boloh talaar bodohod aimshigtai sanagdaj baina. Ene chin undesnii ayulgui baidaltai ch holbootoi. Neeree shuu. Bid oyun uhaanii huvid darhlaagui bolj baina gesen ug/

ЭНЭ ОДОР...

Маш олон хоног хумуусийг зовоосон тэнгэр оноодор л нэг асгарч байх шив дээ...Ойрд гадаа их ганихарсан яг л Зуунаас ч урт одор зохиолийн томор замийн зорлог дээр л одор шоногуй ийм байсан болов уу гэсэн бодол торуулмээр байлаа.

Хун ер ни яаж ч амидарсан, ямар ч ид шид бутээсэн байгалийн л аясаар амидарна гэдгээ мэддэг ч болоосой.

Байгалийг захирах юм шиг л аашлах юм аа...

Намайг бороо уяраадагсан. Гарч уздэг юм бил уу...

Ойрд миний сэтгэл юунд ч ходлохгуй болжээ. Унэхээр би гайхаж байна. Ургэлж л ямар нэгэн зуйлээр тунгалаг агаараар ч хоглогдон байдаг би... хаашаа явчваа.

Хаврийн анхний бороо

Хацар шургэхэд

Хачин их догдолном... гэж бичдэг тэр бусгуй.

Удшийн бурийд би

Бороонд норон алхана

Уунийг л би ургэлж хусэж байж гэж бичдэг догдолсон бусгуй...

Гэтэл оноодор бороо орж байхад хуйтнийг мэдэрч байна.

Гунигийг, цохорлийг, урам хугаралтийг, бас хуйтнийг...

Овлийн шоно огт танихгуй хуний инээмсэглэлийг олж харахсан гэж бичдэг тэр гэгээн ертонц...

Хаана байна...

Бух зуйл ийм л байх ёстой юм шиг, бух зуйл ийм л байсан юм шиг Хуйтэн царайлан сууна...
Босож цонх хошгоо хаагаад тэгээд бухнийг мартмаар...

Юуг мартах бас юуг санах... Тийм ээ, уунийг залхах гэдэг байх. Бух зуйлээс залхах.
Аз жаргалаас, бух л зуйлээс...

Би борооноос хуртэл залхлаа гэж уу... Аймшигтай санагдаж байна.

Юунд ч догдлохгуй байх н, юунд ч баярлахгуй байх н, юуг ч хусэхгyй байх н амидрал биш ээ...

Энэ бол олон хоног ганихарсан тэнгэр шиг...

Бороо орж байна. Харин Овс мэт чимээгyй гуниглах мини ЮУВ?

ЭНЭ ОДОР...

"Хун ер ни ямархан учралаар учирч, ямархан тавилангаар амидарна вэ"
Саяхан узсэн нэг кино надад маш гун сэтгэгдэл торуулсэн. Дээрх уг кино узсэний дараа надад орж ирсэн. Одоо эргэн бодоход зурх шимширч байна.

Уйлмаар..., санаа алдмаар...Грекийн хаан Александр. Кинон дээр туунийг аугаа их хаан хэдий ч маш их ганцаардмал нэгэн байсан гэж огуулсэн. Тийм ээ, тэр унэн байсан.

Уунийг узээд бас нэгэн зуйл санаанд орсон ни Далай ламийн туухийг уншаад надад туунийг оровдох сэтгэл торж байснаа санасан. Би туунийг "оровдолтэй хуви тавилантай ганцаардмал нэгэн байж дээ" гэж бодож байсан.

Энэ бухнээс надад ГАНЦААРДЛИЙН тухай бодол орж ирээд байна л даа. Би ганцаардлийг тодорхой хэмжээгээр мэдэрч ойлгож байна.

Гэхдээ энэ бухэн надад нэгэн сонин бодол торуулээд байна л даа.Би ганцаардлийг ямар нэгэн хуч гэж хэлэх гээд байна л даа. Ганцаардал гэгээрэлд хотолдог болохоор энэ арга ч угуй биз дээ.
Тэр ганцаардал гээч зуйл зарим хумуустэй хамт тороод байна уу гэж би бодож байна. Хуви тавилан туунийг ингэж торуулээд байна гэж хэлэх гээд байна л даа.

Ганцаардал... Энэ бол ер бусийн их инерги... Хуч чадал..., хуви тавилан....

Харин хэрхэн танихаас их зуйл хамаарна гэж бодож байна.

Ганцаардал гээчийг хумуус шууд утгаар ни "зовлон", "шаналал" гэж хулээж авдаг. Энд жинхэнэ утга руу ни жаахан ч гэсэн дохуулэх ууднээс Аюурзанийн Ганцаардлийн тухай эссэ-нээс ганцхан огуулбэр оруулая.

...Эд юмсийн, бусад хумуусийн ахуй ганцаардсан хунд огтхон ч унэ цэнэгyй. Унэ цэнэтэй бухэн гагцхуу дотор ни л байгаа хэрэг.

Энэ илуу ойлгомжтой байж магад.

Ганцаардлийн тогс хэлбэр ни гэгээрэл.

Нухдоо.... Ганцаардлийн аз жаргалийг мэдэрч ГЭГЭЭРЦГЭЭЕ...

Оорийн дотоод унэ цэнээ нээж тэр ертонцийн гайхамшгийг мэдэрцгээе!!!!

/Ганцаардал ХОХ онготэй учраас хох онгоор тодрууллаа. Хэ хэ/